چند ساعت قبل از عمل بینی نباید چیزی خورد؟ حداقل ۸ ساعت قبل از عمل نباید غذای جامد و ۲ ساعت قبل نباید هیچ نوشیدنی مصرف شود. شاید ساده بهنظر برسد، اما بازگشت محتویات معده به ریه میتواند عواقب خطرناکی را در پی داشته باشد. در این مقاله از 10 دکتر بهطور ساده توضیح میدهیم که چه چیزهایی، از چه زمانی، و چرا ممنوع هستند؛ بنابراین ادامه این مطلب را از دست ندهید؛ شاید همین چند نکته ساده، جانتان را نجات دهد.
چرا ناشتا بودن قبل از عمل بینی اهمیت حیاتی دارد؟

۱. مهم ترین خطر، آسپیراسیون
در هنگام بیهوشی، واکنشهای طبیعی بدن مانند بلعیدن و بستهشدن مسیر نای از کار میافتند. اگر معده شما پر باشد، احتمال دارد محتویات آن به سمت ریهها برگشته و وارد مجاری تنفسی شود. این اتفاق که در پزشکی با عنوان Aspiration شناخته میشود، میتواند باعث خفگی، عفونت ریه یا حتی مرگ شود. بنابراین ناشتا بودن، بخشی حیاتی از آمادگی برای جراحی محسوب میشود.
۲. تهوع و استفراغ پس از بیهوشی (PONV)
عمل بینی اغلب تحت بیهوشی عمومی انجام میشود و یکی از شایعترین عوارض پس از آن، تهوع و استفراغ است؛ مشکلاتی که میتوانند ۲۴ تا ۳۶ ساعت بعد از عمل بروز کنند و روند بهبودی را طولانیتر سازند.
۳. تأثیر بر کل روند جراحی
تهوع و استفراغ حین یا بعد از انجام رینوپلاستی میتواند فشار خون را بالا ببرد و ریسک خونریزی یا تجمع خون (هماتوم) در محل جراحی را افزایش دهد.بنابراین رعایت ناشتایی خاص قبل از عمل نهتنها توصیهای کلی نیست، بلکه یکی از ضروریترین اقدامات برای جلوگیری از عوارض تهدیدکنندهای مثل تهوع، استفراغ و آسپیراسیون در جراحی بینی است.
بر اساس دستورالعملهای انجمن بیهوشی آمریکا و مراکز معتبری مانند UCLA Health، رعایت حداقل ۸ ساعت ناشتایی برای غذاهای جامد و ۲ ساعت برای نوشیدنیهای شفاف الزامی است. این بازهها با هدف کاهش خطرات بیهوشی و ایمنسازی فرآیند جراحی تدوین شدهاند که معمولا توسط تیم پزشکی به اطلاع بیمار میرسد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره عمل بینی میتوانید به مقاله بهترین دکتر عمل بینی در شیراز مراجعه نمایید.
چند ساعت قبل از عمل بینی نباید چیزی خورد؟
اگر جراحی شما در ساعت ۸ صبح برنامهریزی شده، بهتر است از ساعت ۱۲ شب قبل، کاملاً ناشتا باشید. برخی کلینیکها حتی توصیه میکنند از نیمهشب هیچ نوع نوشیدنی نیز مصرف نشود. حتماً دستورالعمل دقیق کلینیک یا پزشک خود را دنبال کنید.

بر اساس استانداردهای جهانی، نیز توصیه میشود: از ۸ ساعت قبل از جراحی، هیچ غذای جامدی مصرف نشود. تا ۲ ساعت پیش از جراحی، نوشیدن مایعات شفاف مانند آب، چای رقیق یا قهوه سیاه بدون شیر بلامانع است. بنابراین بیشتر از آنچه فکر میکنید باید احتیاط کنید. خوردن حتی یک لیوان آب یا یک لقمه سبک، در بازه زمانی ممنوعه میتواند جانتان را حین بیهوشی به خطر بیندازد.
خوردن چه غذاهایی قبل از عمل بینی ممنوع است؟
غذاهایی که دیر هضم میشوند، مدت بیشتری در معده باقی میمانند و خطر Aspiration را افزایش میدهند. مصرف این خوراکیها در ۲۴ ساعت قبل از عمل توصیه نمیشود:
- گوشت قرمز و خورشتهای چرب
- حبوبات و غذاهای پرفیبر
- سرخکردنیها و فستفودها
- لبنیات پرچرب مانند پنیر خامهای یا شیر پرچرب

به جای این موارد، یک شام سبک با سوپ ساده یا نان تست همراه با پنیر کمچرب گزینهای ایمن و مناسب است. علاوه بر آن، داروهایی مثل آسپرین، ایبوپروفن یا مکملهایی نظیر ویتامین E نیز باید با نظر پزشک متوقف شوند. یکی از نگرانیهای شایع در روزهای منتهی به جراحی بینی، بروز سرماخوردگی یا علائم آنفلوانزایی است. حتی گلودرد خفیف، تب، یا آبریزش بینی میتواند فرآیند بیهوشی را با اختلال مواجه کند و خطرات تنفسی بعد از عمل را افزایش دهد.
در صورت مشاهده هرگونه علائم سرماخوردگی حتی خفیف باید بلافاصله جراح و تیم بیهوشی را مطلع کنید و از هرگونه خوددرمانی بپرهیزید. در بسیاری موارد، عمل به تعویق میافتد تا سیستم ایمنی کاملاً بهبود یابد. برای اطلاعات بیشتر به مقاله خوردن قرص سرماخوردگی قبل از عمل بینی مراجعه کنید.
آیا آب خوردن قبل از عمل بینی ممنوع است؟
مایعات شفاف مانند آب، چای رقیق بدون شکر یا قهوه تلخ بدون شیر تا دو ساعت پیش از عمل مجاز و حتی توصیهشده هستند، زیرا به حفظ سطح آب بدن کمک کرده و اثربخشی بهتر بیهوشی را فراهم میکنند. این موضوع در منابعی مانند UCLA Health تأکید شده است.
اما توجه داشته باشید، پس از رسیدن به بازه دو ساعته قبل از عمل، هرگونه مصرف نوشیدنی – حتی یک جرعه – باید متوقف شود. زیرا حتی این مقدار کم نیز میتواند معده را تحریک کرده و خطر بازگشت محتویات به ریه را افزایش دهد.

در برخی شرایط، پزشک ممکن است برای پیشگیری از عفونت، آنتیبیوتیک را پیش از عمل بینی تجویز کند. این داروها معمولاً با مقدار کمی آب تا دو ساعت پیش از عمل قابل مصرفاند، اما حتماً باید طبق نظر پزشک و با هماهنگی بیهوشی باشند.
مصرف خودسرانه آنتیبیوتیک یا قطع ناگهانی آن میتواند باعث اختلال در روند جراحی یا افزایش احتمال عفونت شود. پیشنهاد میشود مقاله مصرف آنتیبیوتیک قبل از عمل بینی را نیز مطالعه کنید.
اگر به اشتباه چیزی خوردیم چه باید کرد؟
اگر ناخواسته غذایی مصرف کردید یا نوشیدنی نوشیدید، بسیار مهم است که بلافاصله تیم جراحی و بیهوشی را مطلع کنید. پنهان کردن این موضوع میتواند منجر به حوادث خطرناک و تهدیدکنندهی زندگی شود.
در بسیاری از موارد، اگر تغذیه در فاصلهای نزدیک به زمان جراحی رخ داده باشد، ممکن است عمل به تعویق بیفتد تا ایمنی بیمار تضمین شود. عوارضی مانند تهوع، استفراغ حین بیهوشی یا حتی بستری در بخش مراقبتهای ویژه (ICU) از پیامدهای احتمالی هستند.
نتیجهگیری
ناشتا بودن قبل از جراحی بینی یک توصیه ساده نیست؛ بلکه بخشی جداییناپذیر از ایمنی شما در حین عمل است. با رعایت زمانبندی دقیق برای قطع غذا و نوشیدنی، احتمال بروز عوارض جدی بیهوشی بهشدت کاهش مییابد. این بازهها معمولاً شامل ۸ ساعت پرهیز از غذاهای جامد و ۲ ساعت برای مایعات شفاف هستند.
بیتوجهی به این دستورالعملها میتواند باعث بهتعویق افتادن جراحی، افزایش خطرات پزشکی و حتی تهدید جان بیمار شود. بنابراین اگر در آستانه عمل هستید، برنامه غذایی و نوشیدنی خود را با دقت تنظیم کرده و در صورت بروز هرگونه اشتباه، بلافاصله پزشک خود و تیم درمان را در جریان قرار دهید.
سوالات متداول:
آیا نوشیدن قهوه تلخ بدون شیر پیش از عمل مجاز است؟
بله، تا دو ساعت قبل از عمل مصرف قهوه بدون شیر و شکر مجاز است، به شرط آنکه معده را تحریک نکند.
آدامس یا قرص نعناع پیش از جراحی چطور؟
خیر. جویدن آدامس یا قرص نعناع حتی بدون بلعیدن، باعث ترشح اسید معده شده و ممنوع است.
مصرف آنتیبیوتیک یا مسکن قبل از عمل مجاز است؟
فقط در صورت تجویز پزشک. اغلب داروها را میتوان با یک قلپ آب تا دو ساعت قبل مصرف کرد.
آیا اگر چیزی بخورم و نگویم، مشکلی پیش میآید؟
بله. پنهانکاری ممکن است باعث بروز Aspiration و بستری شدن در ICU شود.
اگر از شب قبل عمل بینی هیچچیز نخورم، مشکلی ندارد؟
خیر، حتی ایمنتر است. فقط مطمئن شوید بدنتان دچار کمآبی نشود و تا دو ساعت قبل آب بنوشید.
چرا برخی کلینیکها از نیمهشب منع کامل غذا و آب دارند؟
برای ایجاد حاشیه امن بیشتر؛ بهویژه در بیمارانی با مشکلات گوارشی یا ریسک بالاتر.
آیا نوشیدن آبمیوه طبیعی پیش از عمل بینی مجاز است؟
خیر. فقط مایعات شفاف بدون پالپ، رنگ، یا شکر افزوده مجازند.
چند ساعت قبل از جراحی بینی میتوان داروهای قلب یا تیروئید را مصرف کرد؟
این موضوع باید با پزشک جراح و بیهوشی هماهنگ شود؛ معمولاً تا ۲ ساعت قبل با آب مجاز است.
اگر به اشتباه قرص یا غذایی خوردم، عمل بینی لغو میشود؟
بستگی به نوع و زمان مصرف دارد؛ اما در بسیاری از موارد عمل به تعویق میافتد.
آیا سیگار یا قلیان قبل از جراحی بینی مجاز است؟
خیر. سیگار و قلیان باعث تحریک مجاری تنفسی شده و باید حداقل ۲۴ ساعت قبل متوقف شوند.
منابع:
- https://drturner.com.au/blogs/what-to-avoid-before-rhinoplasty-surgery-a-comprehensive-guide/
- https://gustavosordo.com/en/blog/que-hacer-antes-de-una-rinoplastia/
- https://www.uclahealth.org/medical-services/anesthesiology/patient-resources/when-stop-eating-and-drinking
- https://www.verywellhealth.com/why-cant-i-eat-or-drink-before-surgery-3157000
سلام ممنون از مقاله خوبتون و توصیه های مفیدی که کردین
فقط اینکه چقد بعد عمل میشه اب خورد؟
برای کسی که مشکل کلیه داره و هر دو ساعت باید اب بخوره چطور پزشکا توصیه ای دارن ؟