خیلی از افراد قبل از عمل بینی این سؤال را دارند: «آیا مصرف آنتی‌بیوتیک قبل از عمل بینی لازم است؟»؛ معمولاً این سوال برای دو گروه متفاوت مطرح می‌شود؛ که در این مقاله از وبسایت 10دکتر، هر دو وضعیت را به طور جداگانه بررسی خواهیم کرد:
- گروه اول کسانی هستند که به دلیل ابتلا به سرماخوردگی یا عفونت‌هایی مثل گلودرد، درباره مصرف آنتی‌بیوتیک پیش از عمل نگرانی دارند؛
- گروه دوم افرادی‌اند که بدون داشتن علائم، صرفاً با هدف پیشگیری از عفونت احتمالی بعد از عمل بینی می‌خواهند آنتی‌بیوتیک مصرف کنند؛
1- آنتی‌بیوتیک قبل از عمل بینی به علت سرماخوردگی یا گلودرد: ضرورت یا اشتباه؟
بسیاری از افراد ممکن است درست قبل از عمل بینی دچار سرماخوردگی، آبریزش بینی یا گلودرد شوند و نگران تأثیر آن بر نتیجه جراحی باشند. بعضی‌ها به سراغ آنتی‌بیوتیک می‌روند تا زودتر درمان شوند، اما باید دانست که بیشتر سرماخوردگی‌ها ویروسی هستند و مصرف آنتی‌بیوتیک معمولاً بی‌فایده است و هیچ کمکی به بهبود آن نمی‌کند.
طبق توصیه‌های آکادمی گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن آمریکا (AAO-HNS) در صورت وجود عفونت فعال یا بیماری حاد پیش از جراحی بینی، انجام عمل باید تا بهبودی کامل و پایان درمان به تعویق بیفتد؛ اگر پزشک بر اساس علائمی مثل تب یا گلودرد چرکی آنتی‌بیوتیک تجویز کند، لازم است حتماً دوره درمان را کامل کنید و جراحی را به تعویق بیندازید. ضمناً می‌توانید مقاله جامع ما با عنوان «سرماخوردگی قبل از عمل بینی» را مطالعه کنید.
2- مصرف آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری از عفونت جراحی: آیا واقعاً لازم است؟
بسیاری از افراد تصور می‌کنند مصرف آنتی‌بیوتیک قبل از عمل بینی می‌تواند از عفونت احتمالی پس از جراحی جلوگیری کند. اما طبق توصیه پزشکان، انجام جراحی‌های تمیز مانند رینوپلاستی معمولاً نیازی به مصرف پیشگیرانه آنتی‌بیوتیک ندارد و رعایت کامل اصول استریل در اتاق عمل، اصلی‌ترین راه پیشگیری از عفونت است.
طبق مقاله منتشرشده در مجله جهانی جراحی پلاستیک، مصرف آنتی‌بیوتیک پیشگیرانه فقط برای بیماران خاص، مانند افراد دارای بیماری‌های همراه (از جمله نقص ایمنی، دیابت کنترل‌نشده، بیماری‌های قلبی یا کلیوی مزمن، وجود پروتز یا ایمپلنت و به طور کلی هر شرایطی که احتمال عفونت را افزایش دهد) یا در جراحی‌های پیچیده توصیه می‌شود و برای همه افراد ضرورت ندارد.
هشدار درباره مصرف آنتی‌بیوتیک‌های خاص پیش از جراحی بینی!
مصرف برخی آنتی‌بیوتیک‌ها قبل از جراحی بینی، می‌تواند منجر به عوارض جدی از جمله افزایش خونریزی، اختلال عملکرد کلیه یا کبد، تداخلات دارویی و حتی مشکلات قلبی یا آسیب به تاندون شود. به همین دلیل، براساس منابع علمی معتبر، مصرف خودسرانه یا ادامه مصرف این داروها تا نزدیکی زمان جراحی به‌هیچ وجه توصیه نمی‌شود و هرگونه تجویز یا قطع دارو باید زیر نظر پزشک انجام بگیرد:
- پنی‌سیلین: باید حداقل ۱۰ تا ۱۴ روز پیش از عمل قطع شود، زیرا ریسک خونریزی و تداخل با داروهای ضدانعقاد را افزایش می‌دهد. (BNF, Phenoxymethylpenicillin Interactions)
- سفالکسین: مصرف این سفالوسپورین می‌تواند عملکرد کلیه و کبد را مختل کند، به‌ویژه در افرادی با زمینه بیماری یا مصرف همزمان دیگر داروها. (StatPearls – Cephalexin)
- آموکسی‌سیلین: ممکن است فلور طبیعی بدن را مختل ساخته و فرآیند بهبودی را دچار اشکال کند؛ همچنین با داروهای ضدالتهاب پس از عمل تداخل دارد. (American College of Surgeons)
- سیپروفلوکساسین: خطر پاره شدن تاندون و عوارض عصبی را افزایش می‌دهد و در ترکیب با برخی داروهای مسکن عوارض بیشتری دارد. (FDA Safety Communication)
- کلاریترومایسین: این ماکرولید می‌تواند موجب اختلال ریتم قلب و افزایش عوارض قلبی حین بیهوشی گردد. (Arrhythmia and Macrolides)
نکته مهم: در صورت وجود هرگونه عفونت فعال، باید جراحی بینی تا زمان درمان کامل عفونت به تعویق بیفتد. خونریزی مختصر پس از جراحی بینی طبیعی است و مصرف آنتی‌بیوتیک در پیشگیری یا درمان آن نقشی ندارد. اگر می‌خواهید راهنمای جامع علمی و کاربردی درباره کنترل خونریزی، تشخیص موارد هشداردهنده و اقدامات لازم را بدانید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله تخصصی خونریزی بعد از جراحی بینی را مطالعه کنید.
| نام دارو | مدت زمان قطع قبل از عمل بینی | علت اصلی ممنوعیت |
| پنی‌سیلین | ۱۰–۱۴ روز | افزایش ریسک خونریزی (تداخل با ضدانعقادها) |
| سفالکسین | ۷–۱۰ روز | اختلالات متابولیک کلیه/کبد |
| آموکسی‌سیلین | ۱۰–۱۴ روز | تداخل با ضدالتهاب و فلور میکروبی |
| سیپروفلوکساسین | ۱۴–۲۱ روز | خطر پارگی تاندون و عوارض عصبی |
| کلاریترومایسین | ۷–۱۴ روز | اختلال ریتم قلب و عوارض بیهوشی |
چرا اتاق عمل‌های ایران به استانداردهای جهانی “نه” می‌گویند؟
در کشورهای مختلف جهان، پروتکل‌های مصرف آنتی‌بیوتیک قبل یا بعد از جراحی بینی متفاوت است. برای مثال، در کشورهای اروپای غربی مانند آلمان و انگلستان، آنتی‌بیوتیک‌ها فقط در شرایط پرریسک از جمله نقص ایمنی، وجود پروتز یا عفونت فعال تجویز می‌شوند و رویکردی بسیار محافظه‌کارانه نسبت به سایر نقاط دارند.
در مقابل، در برخی کشورهای آسیایی، پزشکان حتی برای جراحی‌های ساده هم آنتی‌بیوتیک را به شکل روتین تجویز می‌کنند که این روش مورد انتقاد سازمان جهانی بهداشت قرار گرفته است. تجربه برخی جراحان معتبر ایرانی نشان می‌دهد که رعایت دقیق اصول استریلیزاسیون و انتخاب درست بیمار، به شکل چشمگیری از بروز عفونت جلوگیری می‌کند.
راستی! اگر هنوز جراح بینی خودت رو انتخاب نکردی، ما توی وبسایت ۱۰ دکتر لیست بهترین جراحان بینی شیراز رو با نمونه‌کارهاشون جمع‌آوری کردیم. می‌تونی با قابلیت جدید مقایسه ۱۰ دکتر، راحت‌تر تصمیم بگیری. برای دیدن لیست و بررسی مقاله مخصوص، روی لینک بالا کلیک کنید.
نتیجه گیری؛
در مجموع، مصرف آنتی‌بیوتیک قبل از عمل بینی تنها در شرایط خاص و با تشخیص پزشک ضرورت دارد و استفاده خودسرانه نه‌تنها بی‌فایده، بلکه می‌تواند خطرناک باشد. رعایت بهداشت، انتخاب جراح متبحر و پیروی از توصیه‌های علمی، بهترین راه برای پیشگیری از عفونت و دستیابی به نتایج مطلوب پس از جراحی بینی است. همیشه درباره داروها با پزشک مشورت کنید.
اگه چند روز قبل از عمل ندانسته انتی بیوتیک بخوریم ، عمل بینی چقدر به تاخیر میافته ؟ ایا حتما باید به پزشک معالج اطلاع بدیم ؟
پماد آنتی بیوتیک بعد از عمل بینی مشکلی داره؟
سلام وقت بخیر؛
خیر، بعضی از پزشکان تجویز میکنن، ولی در نظر داشته باشید که حتما باید توسط پزشک تجویز بشه و از مصرف خودسرانه به صورت جدی پرهیز کنید.
من آبسه دارم تو دهنم میگن عفونت دهان خطرناکتره به نظرتون آنتی بیوتیک بخورم؟
سلام وقت بخیر؛
حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید و از مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک‌ها به صورت جدی پرهیز کنید.
من برای عفونت دندونم انتی بیوتیک میخورم اما دکتر گفته باید صبر کنی تکلیف عفونت دندونت مشخص بشه عمل افتاد عقب